Eén voor allen, alles in één middag: Collectieve en algemeen belang acties in het burgerlijk recht 
Bastion 2025

Vrijdag 11 april 2025 | 14.00-17.30 uur | Roeterseilandcampus - gebouw A (Moot Court-zaal), Nieuwe Achtergracht166, 1018 WV, Amsterdam

Deze middag duiken we in de wereld van collectieve acties en algemeenbelangprocedures. In een tijd waarin individuele rechten steeds vaker collectief worden verdedigd, is het cruciaal om de juridische kaders en ontwikkelingen op dit gebied te doorgronden, van de wisselwerking tussen AVG en WAMCA tot de empirische reflecties op massaschadeclaims. Onze sprekers belichten verschillende facetten van dit groeiende rechtsgebied.

De collectivisering van het burgerlijk recht roept fundamentele vragen op over compensatie, rechtshandhaving en de rol van de rechter. Hoe verhouden individuele belangen zich tot het collectief? Welke uitdagingen komen kijken bij collectieve schadebegroting? En hoe functioneren algemeenbelangacties tegen de Staat in de praktijk?

Programma:

13.30 uur
Ontvangst met koffie/thee

14.00 uur
Opening en ledenvergadering

14.10 uur
Jan Wassink - De doelen van het aansprakelijkheidsrecht en de vergoeding van immateriële schade wegens schending van de AVG.

Beschrijving: De vraag naar de vergoeding van immateriële schade wegens schending van de AVG hangt ten nauwste samen met de doelen van het aansprakelijkheidsrecht. In de doctrine worden grofweg twee benaderingen voorgestaan. De eerste benadering vertrekt vanuit een zuiver compensatoire gedachte en lijkt daardoor moeite te hebben met het immateriële schadebegrip. De tweede benadering vertrekt vanuit het idee van rechtshandhaving en heeft duidelijke preventieve trekken, waardoor het gevaar bestaat dat de remedie loszingt van de normschending. In deze bijdrage wordt een middenpositie verdedigd: een normcentrische benadering van het aansprakelijkheidsrecht. 

Over de spreker: mr. Jan Wassink (Universiteit van Amsterdam) werkt aan een rechtstheoretisch proefschrift over causaliteit en relativiteit. Hij verdedigt daarin een normcentrische benadering van het aansprakelijkheids- en schadevergoedingsrecht. 

14.50 uur
Jay Doerga -  De verhouding tussen de AVG en de WAMCA

Beschrijving: In Nederland zijn op dit moment tien collectieve gegevensbeschermingszaken aanhangig waarin belangenorganisaties schadevergoeding vorderen van voornamelijk commerciële partijen. Deze belangenorganisaties procederen daarbij onder de WAMCA. De WAMCA kenmerkt zich door een waslijst aan ontvankelijkheidseisen en een zogenoemd opt-out systeem. Deze twee kenmerkende aspecten van de WAMCA staan echter mogelijk op gespannen voet met het recht op vertegenwoordiging uit artikel 80 van de AVG. In de Amazon-procedure heeft de rechtbank Rotterdam daarom het voornemen uitgesproken om prejudiciële vragen te stellen over de verhouding tussen de WAMCA en de AVG.

Over de spreker : Jay Doerga (Radboud Universiteit Nijmegen) werkt aan een proefschrift met de werktitel 'Collectieve handhaving van het gegevensbeschermingsrecht'. In de literatuur wordt een handhavingstekort in het gegevensbeschermingsrecht verondersteld. De toezichthouder meent vanwege een personeelstekort onvoldoende handhavend te kunnen optreden, terwijl betrokkenen zelden een procedure aanhangig maken tegen een verwerkingsverantwoordelijke bij schendingen van het gegevensbeschermingsrecht.  Het is de vraag of collectieve handhaving het handhavingstekort in het gegevensbeschermingsrecht kan dichten. In zijn promotieonderzoek onderzoekt Jay in hoeverre collectieve handhaving een oplossing kan zijn voor het handhavingstekort in het gegevensbeschermingsrecht.

15.30 uur
Pauze

16.00 uur
Karlijn van Doorn – Collectieve schadebegroting in situaties van massaschade: een empirische reflectie vanuit het benadeeldenperspectief

Beschrijving : De wetgever heeft bij de totstandkoming van de WAMCA aan de schadebegroting en -vergoeding in een collectieve actie weinig woorden gewijd en rechters zijn nog niet tot het toewijzen van collectieve schadevergoedingen op basis van de WAMCA gekomen. Wel is er in de literatuur een discussie gaande over de toepassing van het materiële schadevergoedingsrecht in de context van massaschade. Karlijn zal in haar bijdrage vanuit empirische inzichten over belangen van benadeelden reflecteren op het proces van schadebegroting en het verdelen van een collectieve schadevergoeding bij massaschade.

Over de spreker: Mr. dr. Karlijn van Doorn is universitair docent Privaatrecht (Tilburg University). Haar expertise ligt op het terrein van het contracten- en aansprakelijkheidsrecht, meer in het bijzonder op de afwikkeling van massaschade. Zij is gepromoveerd (2024) op een empirisch-juridisch onderzoek naar de belangen van benadeelden in situaties van massaschade.

16.40 uur
Dewy Pistora – Algemeenbelangacties tegen de Staat: rechter en remedie

Beschrijving: Nederlandse rechtbanken worden steeds vaker geconfronteerd met algemeenbelangacties tegen de Staat (/public interest litigation). Dit zijn zaken die worden gevoerd ter bescherming van bepaalde ideële belangen, zoals bescherming tegen klimaatverandering (Urgenda). De focus ligt vaak op het aanpakken van maatschappelijke problemen en het veranderen van overheidsbeleid. Deze zaken brengen verschillende uitdagingen voor rechters met zich mee. In deze presentatie bespreek ik de uitdagingen voor rechters op het gebied van civiele remedies.

Over de spreker: Dewy Pistora (Tilburg University) schrijft een proefschrift over algemeen belangacties. Haar onderzoek maakt deel uit van een onderzoeksproject dat de strategieën en methoden onderzoekt die hoogste rechtbanken gebruiken om legitimiteit te construeren in algemeenbelang acties in Nederland, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en India. Haar onderzoek richt zich op de (civiele) rechtsmiddelen die gebonden worden in dit soort zaken.

17.20 uur
Uitreiking VBR Publicatieprijs 2024 aan de auteur(s) van het wetenschappelijk tijdschriftartikel dat de meest belangwekkende bijdrage leverde aan de kennis en verbetering van het burgerlijk recht in brede zin.

17.30 uur
Sluiting en borrel

De vergadering is vrij toegankelijk voor leden. Niet-leden betalen €20.

Vrijdag 13 december 2024 | 14.00-17.00 uur | Lexence, Amstelveenseweg 500, Amsterdam

Op vrijdag 13 december 2024 houdt de Vereniging voor Burgerlijk Recht haar jaarvergadering. Het thema van de vergadering is 'Het spanningsveld tussen nationaal en Europees privaatrecht'.

Tijdens de vergadering worden preadviezen van mr. Berend Jan Drijber en prof. dr. mr. Vanessa Mak besproken.

Preadvies Berend Jan Drijber: Naar een symbiotische relatie tussen Unierecht en nationaal vermogensrecht
Hoe kunnen het Unierecht en het nationale vermogensrecht elkaar aanvullen en versterken? Die vraag wordt in dit preadvies beantwoord aan de hand van rechtspraak en ontwikkelingen op enkele uiteenlopende gebieden waarop het Unierecht privaatrechtelijke rechtsverhoudingen raakt. Aan de orde komen onder meer het Europees consumentenrecht, in het bijzonder de sanctionering van oneerlijke bedingen en schendingen van informatieplichten, de doorwerking van het primaire Unierecht, waaronder het EU-Handvest van de grondrechten, en de invloed van het Unierecht op de functies en doelstellingen van het privaatrecht. Bij elk van die onderwerpen wordt getracht het begrip van en voor het Unierecht te verbeteren en de afstand tot het nationale privaatrecht te verkleinen.

Preadvies Vanessa Mak: A Tale of Two Systems. Europa en het Nederlandse vermogensrecht in tijden van (r)evolutie
Houdt het Burgerlijk Wetboek van Meijers als systeem stand onder de invloed van Europeesrechtelijke tendensen? Dat is de vraag die in dit preadvies wordt beantwoord aan de hand van een analyse van verleden, heden en toekomst van het Europese en Nederlandse vermogensrecht. De voornaamste uitdagingen in heden en toekomst komen voort uit de golf van verordeningen die de Europese wetgever, na een relatief wetgevingsluwe periode, sinds 2020 heeft geïntroduceerd in de vorm van ‘Acts’. De Digital Services Act, Digital Markets Act, AI Act en Data Act zien niet uitsluitend op privaatrechtelijke verhoudingen, maar zijn er wel op van toepassing. Daardoor wordt het begrippenkader dat civilisten hanteren opgeschud – is de ‘burger’ of de 'gebruiker' dezelfde als de ‘consument’? – en wordt het materiële bereik van het contractenrecht sluipenderwijs opgerekt naar aspecten die zich buiten het terrein van economische belangen bevinden, zoals de bescherming van de vrijheid van meningsuiting. Verschillende toekomstscenario’s worden in dit preadvies geanalyseerd, waarbij geconcludeerd wordt dat een revolutie in het vermogensrecht niet is uitgesloten en een hoofdrol kan worden gespeeld door de rechter die het EU Handvest van de Grondrechten durft te omarmen.

Prof. mr. dr. A. Prechal en prof. mr. dr. K.J.O. Jansen zullen tijdens de vergadering als referenten optreden.

De vergadering is vrij toegankelijk voor leden.

Niet-leden betalen € 40 (incl. exemplaar van de preadviezen).

Donderdag 27 juni 2024|15.00-17.30 uur|Stibbe, Beethovenplein 10 te Amsterdam

Op donderdag 27 juni 2024 organiseert de Vereniging voor Burgerlijk Recht het jaarlijkse Property Law Lab. Het onderwerp van dit jaar is “Digitaal goederenrecht”.

Lodewijk van Setten, directeur van DLT Solutions en Trilitech, leidt het onderwerp in met aandacht voor blockchain en tokenisation, aan de hand van enkele casus uit de internationale praktijk.

Emil Verheul, universitair hoofddocent goederenrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, bespreekt in hoeverre deze fenomenen in het geldende Nederlands recht zijn in te passen.

Ten slotte gaat Matthias Haentjens, hoogleraar burgerlijk recht aan de Universiteit Leiden, in op internationale ontwikkelingen en de gevolgen daarvan voor het Nederlands recht.

De bijeenkomst zal plaatsvinden op het kantoor van Stibbe in Amsterdam en aanvangen om 15.00 uur, met een inloop vanaf 14:30 uur. De bijeenkomst is gratis toegankelijk voor leden van de VBR. Belangstellende niet-leden zijn ook welkom (kosten: € 20). 

AANMELDEN